W 1902 roku w Stanach Zjednoczonych powstała mała firma, której założeniem było prowadzenie kopalni korundu w stanie Minesota. Korund to drugi po diamencie najtwardszy minerał, a jego niektóre odmiany mają bardziej znajome nazwy jak szfir i rubin. Inwestycja pochłonęła spore nakłady finansowe i niestety okazało się, że eksploatacja bardzo ubogich złóż była nieopłacalna. Firma stanęła w obliczu poważnych kłopotów. Potrzebny był plan B, do którego wrócę za moment.
Zastanawiasz się pewnie dlaczego ten wpis nie jest dla każdego? Powód jest prosty: istnieje pewien specyficzny typ przedsiębiorców, którzy nie zauważają momentu, w którym należy zmienić strategię firmy. Często odwrócić ją o 180 stopni lub zupełnie zmienić branżę. Dostosowanie polityki przedsiębiorstwa do zmieniających się warunków często stanowi o rynkowym „być albo nie być” dla firmy.
W jednym z poprzednich wpisów wspomniałem, że sam dokonałem pivotu w przypadku mojej działalności jako fotograf. Zmiana może nie była jakaś spektakularna, ale nie żałuję podjętej decyzji. Co zmieniłem? Przerzuciłem się z branży B2C na B2B, wyspecjalizowałem się w trzech dziedzinach fotografii (szeroko pojęta architektura, zdjęcia komercyjne oraz motoryzacja) i zacząłem poszukiwania klientów tylko w tych niszach. Okazało się, że dużo łatwiej dotrzeć mi do jasno określonej grupy odbiorców, a koszty pozyskania klienta znacznie się obniżyły. Dodatkowo w przypadku B2B dużo łatwiej nawiązać stałą współpracę.
W historii znajdziemy wiele spektakularnych (lub mniej) pivotów, które miały różne przyczyny. Mam kilka swoich ulubionych, ale nie są tak oczywiste i znane jak historia Twittera, czy Youtube. Pierwszym z nich jest historia Nintendo, które zaczynało w 1889 roku jako producent kart do gry. Później zajęło się poradnikami dla hydraulików, a stąd już jest tylko malutki krok do najsłynniejszej platformówki świata. Co ciekawe imię jednego z magazynierów firmy, to Mario, a Nintendo do tej pory produkuje także karty do gry i sponsoruje nawer jeden z bardziej znanych turniejów brydżowych. Inny ciekawy zwrot zaliczyła pewna amerykańska firma, która powstała w 1850 roku. Jej głównym zajęciem był towarowy transport kolejowy i do 1915 roku, w którym rząd USA znacjonalizował koleje była numerem jeden na rynku. Poza logistyką firma zajmowała się także spieniężaniem czeków podróżnych. Wraz ze wzrostem mobilności społeczeństwa zwiększał się popyt na czeki podróżne z opcją kredytu. I właśnie w 1958 roku firma zaproponowała swoim klientom pierwszą kartę, która była odpowiednikiem dzisiejszych kart kredytowowych. Wiesz już o jakiej firmie mowa? To American Express.
Pivot z jednej strony może być czymś naturalnym, zaplanowanym i przemyślanym. Z drugiej strony jest bardzo często wynikiem zmieniających się warunków gospodarczych czy społecznych. Kryzys, wojna, a nawet lokalna powódź mogą być punktem zwrotnym dla firmy, która aby przetewać musi szybko zmienić lub rozszerzyć profil swojej działalności. Zauważenie szansy na uratowanie biznesu i dopasowanie się do nowej rzeczywistości jednym przyjdzie łatwiej, inni w ogóle tego nie zauważą, co zazwyczaj kończy się bankructwem.
Na koniec wrócę do firmy z początku mojego wpisu, której zupełnie nie wypalił pomysł z wydobyciem korundu. Plan B polegał na zmianie profilu i rozpoczęciu produkcji taśm klejących. W 1968 roku jeden z pracowników, Spencer Silver, przypadkowo wyprodukował niecodzienny klej, który później został nałożony na małe karteczki, których inny pracownik firmy, Arthur Fry, używał jako zakładek w książce. Tak zrodził się Post-it, a firma, której mowa to Minessota Mining & Manufacturing, czyli 3M. Od bliskej bankructwa firmy górniczej do światowego potentata w wielu dziedzinach.
